Yerba Mate nazywana jest też herbatą paragwajską, misyjną lub jezuicką. Pierwszymi konsumentami napoju byli Indianie zamieszkujący dorzecze Parany (obecnie tereny Brazylii). Od wieków liście tego wiecznie zielonego krzewu były ulubioną używką miejscowych. Napar wykazywał cenne właściwości dla ludzi żyjących w trudnych warunkach: pobudzał, rozjaśniał umysł oraz łagodził uczucie głodu.
Susz yerba mate pozyskiwany jest z wysuszonych i wyprażonych, pokruszonych liści i łodyżek ostrokrzewu paragwajskiego (Ilex paraguariensis), który rośnie w Paragwaju, Urugwaju, północnej Argentynie oraz południowej Brazylii. Roślinę trudno wyhodować w innych rejonach globu.
W sprzedaży dostępne są różne kompozycje suszu, w zależności od gatunku mate zawartość kofeiny może się wahać od 0,5 do nawet 2%. Kofeina w yerba mate nazywana jest mateiną, należy do grupy metyloamin. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, dzięki czemu ekstrakty wodne kawy, herbaty czy yerba mate bogate są w zawartą w nich kofeinę.
W krajach rdzennego występowania rośliny, mate spożywana jest bardzo powszechnie. Ze względu na swoje właściwości lecznicze oraz wartości odżywcze yerba mate spożywana jest w postaci naparów lub wywarów. Istnieje wiele szkół parzenia oraz kompozycji mieszanek gatunkowych mate. Jednak wszystkie napary mają działanie pobudzające, które zawdzięczają wysokiej naturalnej zawartości kofeiny oraz innych alkaloidów purynowych: teobrominy i teofiliny.
Działanie Yerba Mate
- Całkowicie wchłania się do organizmu człowieka w żołądku i jelicie cienkim, po czym rozprowadzana jest do wszystkich tkanek. Nie kumuluje się w organizmie, ponieważ szybko ulega procesom metabolicznym.
- Działa pobudzająco – stymuluje aktywność centralnego układu nerwowego, pracę mięśni i serca przyspieszając tym samym przemianę materii.
- Wpływa też na lepszą pracę nerek, wzmaga wydzielanie soku żołądkowego i podnosi ciśnienie krwi oraz temperaturę ciała.
- Ponadto kofeina zwiększa sprawność intelektualną, zmniejsza zmęczenie psychiczne i fizyczne, a także napięcie mięśni gładkich czy naczyń krwionośnych.
Jak przygotować Yerba Mate?
Tradycyjnie yerba mate spożywa się z pojemnika zwanego tykwą zalewanego gorącą wodą ok 70-75 st. C oraz pije przez rurkę z sitkiem tzw. bombillę. Jeśli nie posiadasz tradycyjnej tykwy do parzenia, w ostateczności może to być nawet zwykły kubek. Bombillę można zastąpić sitkiem. Jednak jest to rozwiązane polecane raczej "na próbę". Napar można zalewać kilkakrotnie.
Tradycyjne parzenie yerba mate:
1. Nasyp suszu Yerba Mate do wybranego naczynka. Dla początkujących może się okazać, że zalecana ilość suszu w Argenynie, czyli 2/3 pojemności to jednak za dużo, gdyż smak Yerba Mate będzie bardzo intensywny, dlatego spróbuj trochę mniejszej dawki – około 1/2 objętości.
2. Zakryj dłonią otwór naczynka, odwróć je do góry dnem i kilkukrotnie wstrząśnij, tak aby najdrobniej zmielone kawałki listków i pył opadły na dół (w stronę dłoni). Dzięki temu, po odwróceniu na dnie naczynka znajdą się grubiej zmielone kawałki suszu, które zatrzymają się na sitku Bombilli (pył i bardzo drobno zmielony susz może przedostawać się przez sitko).
3. Odwracając z powrotem naczynko postaraj się, by susz ułożony był ukośnie(pod kątem 45 stopni), tak żeby możliwe było włożenie Bombilli w miejsce gdzie jest go mniej. Od momentu kiedy już włożysz rurkę, to aż do ostatniego łyka Yerby staraj się nią nie poruszać, a tym bardziej nie próbuj mieszać Yerby, ponieważ sitko może się zatkać.
4. Wlej trochę zimnej wody do naczynka, tak aby nawilżyć susz. Ten krok chroni napar przed szybką utratą smaku i właściwości zdrowotnych oraz pobudzających. Cały czas trzymaj tykwę nachyloną tak aby cały susz wchłonął wodę(jest to krok, który możesz pominąć).
5. Dolej do pełna gorącej wody (ostrożnie! woda nie powinna mieć więcej niż 75 stopni Celsjusza - przydatny jest mały termometr kuchenny lub czajnik z regulacją temperatury)
6. Pij napar przez bomibillę do momentu, gdy płyn się skończy(do pierwszego ‘siorbnięcia’), później dolej więcej ciepłej wody.
7. Wody można dolewać kilkakrotnie – do chwili, aż Yerba zacznie tracić smak.
8. Jeśli chcesz urozmaicić smak Yerby, wystarczy, że na wierzch położysz odrobinę miodu, cukru lub dodasz kilka kropel cytryny i zalejesz je wodą.
